Het overgrote deel van de Nederlandse bedrijven is een traditioneel bedrijf: zulke bedrijven bestaan al lang en hebben een hiërarchische managementstructuur. Zo’n structuur bestaat uit een directeur aan de top, verschillende managers en uitvoerende medewerkers. “Bij traditionele bedrijven moet het werk gewoon gedaan worden. De werkzaamheden en functieomschrijvingen zijn duidelijk. Ze zijn voor de jongere generatie misschien minder spannend dan kleinere bedrijven. Traditionele bedrijven zijn minder ‘sexy’ en veel minder zichtbaar op socialmediaplatformen als Instagram en TikTok. Maar generatie Z is wel de toekomst en ook de traditionele bedrijven blijven in de toekomst bestaan. Hoe breng je deze verschillende werelden bij elkaar?
Wat is generatie Z?
Generatie Z is de eerste generatie die zich geen leven meer zonder internet kan voorstellen. Dit zijn de jongvolwassenen die geboren zijn tussen 1995 en 2010. Deze generatie is digital native: ze gebruiken het internet al vanaf jonge leeftijd en integreren het moeiteloos in hun leven. Volgens het Instituut voor de Nederlandse taal is deze generatie opgegroeid en vertrouwd met de grote hoeveelheden digitale data om ons heen. Daarom worden ze soms ook wel de i-generatie of Generatie Einstein genoemd.
Mythe: binden en boeien van generatie Z is moeilijk
Bedrijven vinden het volgens Simon moeilijk om generatie Z te binden aan hun bedrijf en ze vast te houden. Logisch ook, vindt hij. Want het is in deze arbeidsmarkt makkelijker om over te stappen naar een andere baan. Generatie Z komt via het internet en social media bijvoorbeeld makkelijker in aanraking met een potentiële nieuwe werkgever.
Maar is het echt zo moeilijk om generatie Z binnen te halen en vast te houden? “Wel als je vast blijft houden aan traditionele structuren”, stelt Simon. “Generatie Z heeft een grotere behoefte aan flexibiliteit in hun werk dan oudere generaties. Het leven naast het werk vinden ze minstens zo belangrijk; misschien wel belangrijker.” Ga in gesprek met verschillende generaties in jouw bedrijf. Bepaal wat jouw werknemers belangrijk vinden en pas je arbeidsvoorwaarden en arbeidsvoordelen binnen jouw bedrijf hierop aan.
Mythe: Generatie Z meldt zich makkelijk ziek
Verzuim verspreidt zich over alle generaties. Simon: “Het verzuim in Nederland is de afgelopen jaren flink gestegen. Ook bij de jongere generaties. Zorgwekkend is dat dit jaar en volgend jaar waarschijnlijk 30% meer jongvolwassenen in een uitkeringssituatie belanden. Psychische klachten zijn hiervan een belangrijke oorzaak.” Generatie Z meldt zich dus niet vaker ziek dan andere generaties. Verzuim is generatieoverstijgend.
Mythe: Generatie Z is lui
Generatie Z zou geen zin hebben om lange dagen te maken en om hard te werken. Ze worden door collega’s uit de boomergeneratie vaak bestempeld als lui. Terecht?
Simon: “Vorige week was ik bij een horecabedrijf waar de eigenaar zei: ‘ik zie een nieuwe generatie opstaan van mensen die beseffen dat het niet vanzelf gaat.’ In de horeca werken vaak heel jonge mensen, vanaf een jaar of 16. In hun werkethiek zie je een enorm verschil ten opzichte van de vorige generaties.” En dat is zeker niet negatief. Simon schetst een beeld van een zestienjarige in de bediening die nu, zelfverzekerder lijkt dan hoe de vorige generaties waren. Misschien is dit wel een positief gevolg van social media: “Deze jongeren zijn al van jongs af aan gewend zichzelf te presenteren. Daardoor zijn ze minder verlegen dan wij vroeger waren op die leeftijd.”
Mythe: Generatie Z zit continu op hun telefoon
Even een appje sturen. Een Instagramverhaal bekijken. Iets online zetten op de bedrijfspagina van het bedrijf waarvoor je werkt. Je vrienden op de hoogte houden van hoe je werkdag verloopt. Dat zijn geen negatieve zaken voor een werkgever die op zoek is naar nieuw personeel. Want als jij een goede werkgever bent en je werknemers zijn positief over je bedrijf, dan zijn social media voor generatie Z juist de platformen waarop ze dat delen. Zie het als een nieuwe marketingtechniek.
“Ik zit zelf ook continu op mijn telefoon”, zegt Simon. “En ik val onder generatie X. Ik denk zelf dat generatie Z een heel ander wereldbeeld heeft dan mijn generatie en die voor mij, omdat ze gevormd worden door social media.”
Dé tip om generatie Z te boeien? Verdiep je in wat de generatie zoal ziet op social media en pas daar je marketing- en wervingsstrategie op aan.
Leven in een complexe wereld
Simon vindt generatiedenken generaliserend. “Het verschil tussen individuen is groter dan het verschil tussen generaties.” De individuen die nu jong zijn, hebben wel meer prikkels en informatiestromen dan voorgaande generaties. Vroeger bestond je leven uit je ouders, school, vrienden, sport en eventueel televisie. Nu is er on demand televisie en zijn er veel socialmediaplatformen waar jongeren van op de hoogte willen blijven. Simon: “Wat voor effect denk je dat dat op jongeren heeft? De wereld is gewoon veel complexer geworden.”
De kracht van Generatie Z
Generatie Z hecht, meer dan voorgaande generaties, waarde aan inclusie, diversiteit en duurzaamheid. Ze maken zich hard voor acceptatie van verschillende groepen in de bevolking, LHBTQI+-rechten en stemmen relatief vaker groen. Dit komt vooral door een snel veranderende maatschappij. Bekijk in jouw bedrijf hoe belangrijk deze zaken al zijn. Worden er nog steeds vrouwonvriendelijke grappen gemaakt in de kantine? Is het woord ‘homo’ een scheldwoord in jouw bedrijf? En wat draagt jouw bedrijf eigenlijk bij aan duurzaamheid?
Naast hun progressieve ideeën is generatie Z het gewend om snel te schakelen, snel informatie te verwerken en zich aan te passen aan een veranderende maatschappij. In hun jeugd hebben ze bewust de verandering van telefoons met een toetsenbord naar grote touchscreens meegekregen. En ze pasten zich zonder problemen aan. Daardoor werkt generatie Z makkelijker met innovatieve programma’s en zien ze makkelijker verbanden.
“Ik merk dat bedrijven in een klaagverhaal blijven hangen over generatie Z”, zegt Simon. “Dat helpt niet. Dan wordt de afstand alleen maar groter. Kijk naar wat jij als bedrijf al goed doet voor het binden en boeien van verschillende generaties en luister naar je medewerkers. Ga op zoek naar de kracht van jouw jonge medewerkers. Waar zijn ze juist goed in? Geef ze dan ook de verantwoordelijkheid. Generatie Z kan meer dan je denkt. En juist het krijgen van uitdagingen werkt stimulerend voor jonge werknemers. Verandering is lang niet altijd iets slechts.”