RI&E: Waarom een risico-inventarisatie en -evaluatie?

Wat is een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)?

Een RI&E is een inventarisatie van de arbeidsrisico’s. Het doel hiervan is het opsporen, herkennen en signaleren van de risico's voordat ze zorgen voor ongelukken, het vertrek van werknemers of verzuim. De inventarisatie wordt meestal uitgevoerd als onderdeel van risicomanagement voor het bedrijf. Het is dus eigenlijk een lijst van arbeidsrisico’s die een bedrijf zou kunnen lopen. Met een RI&E kun je de juiste voorzorgsmaatregelen nemen en zo gezondheid en veiligheid voor personeel bevorderen. 

De RI&E vormt de basis voor het arbobeleid van een bedrijf. Het bestaat uit twee zaken:

1. een lijst met alle (veiligheids- en gezondheids)risico’s in het bedrijf in volgorde van ernst;
2. een plan voor het verminderen van die risico’s (binnen welke termijn en wat levert het op).

 

Is een RI&E wettelijk verplicht?

Een risico-inventarisatie en -evaluatie is verplicht wanneer je personeel in dienst hebt. Ook is dit afhankelijk van de grootte van je bedrijf. De Inspectie SZW controleert hier dan ook op. Een bedrijf is verplicht om in een RI&E vast te leggen welke gevaren werknemers lopen. Ook moeten ze een plan van aanpak maken om die risico’s te verminderen.

Wat als je het niet doet?

Bijna de helft van de MKB-ondernemers in Nederland heeft geen RI&E opgesteld. Een zorgelijke situatie. Daarom gaat de Arbeidsinspectie de komende jaren strenger handhaven. De inspecteur controleert of er een goedgekeurde RI&E aanwezig is; inclusief een Plan van Aanpak. Ook de kwaliteit wordt hierbij getoetst. 

De boetes

Ontbreken RI&E	Maximaal € 4.500,-
Ontbreken plan van aanpak	Maximaal € 3.000,-
Ontbreken basiscontract met Arbodienst / bedrijfsarts	Maximaal € 3.000,-
Ontbreken regeling van advisering bij begeleiding van zieke werknemers	€ 750,-

 

Je wilt een RI&E: waar begin je?

1. Kijk óf er een RI&E in je organisatie is en óf die niet ouder is dan vier jaar. Als de RI&E ouder is dan vier jaar, maak dan een nieuwe RI&E. Als je nog geen RI&E hebt, vind je op www.rie.nl een duidelijk stappenplan.
2. Kijk óf er een plan van aanpak aanwezig is. En of dit nog actueel is. Is er geen plan van aanpak? Maak dan een nieuw plan, gebaseerd op de (geactualiseerde) RI&E. 

Een nieuwe RI&E nodig?

Een RI&E is een levend document: het groeit met de tijd mee. Verandert er iets in je organisatie, dan heeft dit vaak gevolgen voor de geïnventariseerde arbeidsrisico's. Denk aan de aanschaf van nieuwe machines, het creëren van een nieuwe functie of een verbouwing. Corona heeft ervoor gezorgd dat veel arbeidsprocessen zijn aangepast. Houd hier rekening mee. De RI&E moet altijd actueel zijn!

Wanneer je een nieuwe RI&E moet maken, maak dan gebruik van het stappenplan op de website www.rie.nl. Hier zie je snel of er een branche-RI&E voor je bedrijf beschikbaar is. Ook kun je die direct online invullen. Voor veel branches is er een kant-en-klare RI&E beschikbaar. Daarbij is vooral naar die risico’s gekeken, die in die branche (vaak) spelen.

Een nieuw plan van aanpak maken

Op basis van de nieuwe RI&E maak je een nieuw plan van aanpak. Als bepaalde risico’s uit de RI&E nog niet zijn aangepakt, geef je aan hoe je dat wilt gaan doen. Bij iedere maatregel staat een datum waarop de maatregel uiterlijk is ingevoerd. En wie verantwoordelijk is voor deze taak. Dat is wettelijk verplicht.

Bedenk dat het weinig tijd kost om een RI&E en bijbehorend plan van aanpak op te stellen. Feitelijk ben je bezig om je eigen risicomanagement te beoordelen. Waar dat niet op orde is, neem je verbetermaatregelen. Het is dus een vorm van kwaliteitsbewaking en risicopreventie.

 

RI&E en plan van aanpak zélf uitvoeren?

Als werkgever moet je een RI&E opstellen. Je kunt hiervoor een externe partij in de arm nemen, maar mag dit ook zelf doen. Je Arbodienst of kennisdeskundige kan je daarbij helpen.

Heb je minder dan 26 mensen in dienst? Dan ben je als werkgever de aangewezen persoon om de RI&E op te zetten. Wanneer je een erkende branche-RI&E gebruikt, hoef je deze niet te laten toetsen door een gecertificeerde arbodienst of deskundige.

Heb je méér dan 25 mensen in dienst? Dan moet je preventiemedewerker de RI&E maken. Eventueel samen met een externe partij. Toetsing van je RI&E is altijd verplicht. Als je de RI&E en het plan van aanpak klaar hebt, moet je dit ter beoordeling voorleggen aan de arbodienst. De arbodienst geeft je vervolgens een advies. Dat advies is niet verplicht, maar wél nuttig. Het brengt namelijk mogelijkheden en mogelijke tekortkomingen in kaart.

 

Deel het met je medewerkers

Heb je een medezeggenschapsorgaan? Dan ben je verplicht de RI&E en het plan van aanpak ter instemming aan hen voor te leggen. Daarnaast hebben je medewerkers het recht om de RI&E en het plan van aanpak in te zien.