Het belang van onderhoud aan zonnepanelen

Hoe vaak en wanneer zonnepanelen schoonmaken?

‘Omdat u meestal geen zicht heeft op uw dak, weet u vaak niet hoe uw panelen erbij liggen. De meeste installaties tonen de opbrengst via een app. Ziet u dat de opbrengst omlaag gaat? Dan is het tijd om het systeem te controleren en schoon te maken. Ik raad aan dat sowieso eens per jaar te (laten) doen. Daarmee zorgt u niet alleen voor een zo hoog mogelijk rendement, maar ook voor een langere levensduur en een lager brandrisico. Afhankelijk van de situatie en de hoeveelheid panelen, kunt u dat deels zelf.

 

Hoe omvormers zonnepanelen schoonmaken

De omvormer, het kastje dat de spanning die de zonnepanelen leveren omzet naar wisselspanning, trekt vuil en stof aan. De installateur plaats de omvormer vaak op zolder of op een andere plaats waar de stofzuiger niet komt. De ventilator zorgt voor koeling van de omvormer. Het is belangrijk dat u het filter van die ventilator eens per jaar schoonmaakt. In een heel stoffige omgeving zelfs vaker. Daarmee voorkomt u dat de omvormer te heet wordt en een brandrisico vormt. Zet vooraf wel even de AC/DC-schakelaar uit, maar trek geen stekkers los. Ook is het niet verstandig de stofzuiger erop te zetten. Als het goed is, zit er een onderhoudsboekje bij de omvormer, waarin precies staat hoe u de filters op de juiste manier schoonmaakt.

 

Zelf zonnepanelen schoonmaken

De zonnepanelen zelf schoonmaken, raad ik alleen aan als u veilig het dak op kunt. Met andere woorden: als u een plat dak heeft met een veilige toegang. Zonnepanelen kunnen vuil worden door vogelpoep, stof, bladeren van omstaande bomen, aangewaaid Saharazand of groene aanslag; vooral wanneer de panelen plat liggen. Vooral vogelpoep is vervelend spul: als dat te lang blijft liggen, kan dat gaan inbranden. U kunt de panelen het beste schoonmaken met water en een zachte borstel. Gebruik geen agressieve schoonmaakproducten, dat tast de afdichtende kit in de randen aan. Ook deze schoonmaakactie zou ik eens per jaar aanbevelen of zo vaak als nodig. Hoe schoner, hoe beter voor het rendement, maar wekelijks is echt niet nodig.

 

Controleren bekabeling en bevestiging

Als u dan toch op het dak bent, kunt u meteen even checken of alles nog goed vastzit. Vaak is een visuele inspectie al genoeg, hangen de panelen nog allemaal recht? En ook hier geldt: als het rendement plotseling omlaag gaat, kan er iets los zitten. U kunt gerust zelf checken of de schroeven waarmee de panelen zijn bevestigd nog goed vastzitten, maar laat de controle van de bekabeling over aan professionals. Kom ook niet aan de achterkant van de panelen; op de aansluiting staat gelijkspanning. Als je die lostrekt zonder dat die is afgeschakeld, kan er een steekvlam ontstaan en kan de verbinding wegsmelten.

 

Het dak op na hagel of storm?

Na een hagelbui met extreem grote hagelstenen of een harde storm kan het geen kwaad om te kijken of er geen zichtbare schade is. Denk aan glasbreuk, een verkleuring (door bliksem) of een scheef paneel. Bedenk daarbij dat niet alle schade te zien is met het blote oog. Na een blikseminslag kan bijvoorbeeld de gesoldeerde aansluiting los gesmolten zijn. Maar ook dan zult u een lager rendement merken. Dat blijkt ook uit verslag van risicodeskundige Bob Kellerman. Hij bezocht een bedrijf met maar liefst 2000 zonnepanelen op het dak.

Zonnepanelen schots en scheef

Bob kon het dak veilig betreden via een vaste binnentrap. Toch vraagt hij altijd even of hij het dak op kan. Letterlijk. Eenmaal boven was het interessant om te zien wat er in die paar jaar is gebeurd. De panelen lagen voor een belangrijk deel los en stonden schots en scheef. Veel panelen waren gebroken. Ook de rubbertjes, die de panelen op hun plaats moesten houden, waren weg of door het weer aangetast. Het leek alsof de hele constructie ‘aan de wandel’ was gegaan. Verder zag Bob veel onbeschermde kabels en losse einden kabels op het dak: bij regen extra gevaarlijk en het levert brandgevaar op.

 

Rondvliegende onderdelen

Ook als u geen expert bent, is het duidelijk dat deze situatie uiterst gevaarlijk was. De kabels waren niet volledig afgedekt en konden daardoor verweren. Bij verwering krijgt u breuk of kruipstromen (elektronen die de verkeerde kant op lopen) die tot brand kunnen leiden. Dit bedrijf liep verder kans op schade tijdens een storm door schuivende panelen of rondvliegende onderdelen. Conclusie: de installatie was matig uitgevoerd, met te weinig kennis van nieuwe technieken. Het installatiebedrijf had het juiste montagemateriaal moeten gebruiken en deze problemen tijdens het jaarlijks onderhoud moeten herstellen.

 

Wat moet u vooral NIET zelf doen?

Besteed controle en schoonmaak uit als u niet veilig het dak op kunt. Ga niet stunten op een schuin dak. Ook het onderhoud van een grotere installatie kunt u beter aan een gespecialiseerd bedrijf overlaten. Vaak kunt u dan niet eens bij alle panelen, omdat er geen looppaden tussen zijn. Het onderhoudsbedrijf gebruikt robotjes met zachte rupsbanden. Bureaus gespecialiseerd in inspecties van zonnepaneleninstallaties kunnen met speciale apparatuur thermografische inspecties doen. Ook hebben ze de juiste apparatuur om alle aansluitingen door te meten.’

 

Het belang van zonnepanelen controleren

Ik raad dan ook aan om – als de omstandigheden dat toelaten – met enige regelmaat het dak op te gaan om de zonnepanelen te controleren. Bekijk of alles nog goed vast zit en de bekabeling nog goed afgedekt is. Vooral ná een hevige storm – zeker niet tijdens een hevige storm of bij sneeuw, ijzel of regen. En liever op veiligheidslaarzen dan op gympen, want enige voorzichtigheid is zeker geboden bij een expeditie op het dak. Ik raad verder aan om net na de installatie foto’s te maken van de nieuw aangelegde situatie en deze als basis te nemen. Daarbij is het uiteraard wel zo prettig als er sprake is van een eerste strakke aanleg. Zonnepanelen zijn alleen een goede investering als ze niet aan de wandel kunnen gaan.’