In welke groeifase bevindt uw bedrijf zich?

Het Groeimodel van Greiner

Van een startup tot een multinational: een bedrijf doorloopt vaak één of meer groeifasen. Om deze tussenstations beter te begrijpen heeft Larry Greiner een groeimodel ontwikkeld. Hierin vergelijkt hij het groeiproces van een bedrijf met dat van een levend organisme. Zelf spreekt hij dan ook van een ‘organisatorisch levenscyclus’. In het kort onderscheidt het Groeimodel van Greiner voor bedrijven de volgende zes groeifasen: 

1. Pioniersfase
2. Managementfase
3. Delegatiefase
4. Standaardisatiefase
5. Samenwerkingsfase
6. Alliantiefase

Veranderingen roepen vaak weerstand op. Dit geldt ook voor de groeifasen van een bedrijf. Greiner noemt dit ‘groeipijnen’. Zelf zegt hij hier het volgende over: 

Groeifase 1: de pioniersfase van een bedrijf

Een bedrijf start altijd in de eerste groeifase: de pioniersfase. Hierin bevinden zich de startups: jonge, vaak kleine organisaties. Zij houden zich hoofdzakelijk bezig met het ontwikkelen van een product of dienst. Daarbij staat het vinden van een markt en het creëren van vraag hoog op hun agenda. 

Groeipijn: leiderschapscrisis

Om vanuit de pioniersfase door te groeien, zijn nieuwe vaardigheden nodig. Waar een ondernemer in de eerste fase druk bezig is met het bedenken van nieuwe ideeën, komt deze persoon in de volgende fase op de stoel van een manager te zitten. Wanneer deze nieuwe rol niet bij zijn/haar kwaliteiten past, kan dit een leiderschapscrisis in de hand spelen. Veel bedrijven nemen in deze groeifase daarom een nieuwe manager, CEO of directeur in dienst.  

 

Groeifase 2: de managementfase van een bedrijf

De tweede groeifase voor bedrijven wordt “de managementfase” genoemd. Dit is natuurlijk niet voor niets. Organisaties plaatsen in deze fase vaak één of meerdere managers aan het roer. Zij formuleren een duidelijke strategie, welke zich – bij goed leiderschap – vertaalt in aanhoudende groei. 

Groeipijn: autonomiecrisis

In de managementfase komt de autonomie van het personeel onder druk. Waar zij in de voorgaande fase hun werkzaamheden vrij mochten invullen, krijgen ze nu te maken met regels. Er is minder ruimte voor eigen initiatieven. Hoewel structuur de groei van een bedrijf bevordert, zorgt deze groeifase vaak voor een zogenoemde autonomiecrisis. Het is dan belangrijk draagkracht onder het personeel te creëren: waarom worden bepaalde keuzes gemaakt? Ook is het handig om de beslissingsbevoegdheid over alledaagse zaken bij de teams en individuen zelf te leggen.  

 

Groeifase 3: de delegatiefase van een bedrijf

Wanneer een bedrijf de managementfase heeft doorstaan, verhuist deze naar de volgende groeifase: de delegatiefase. De bovenste managementlaag stoot alledaagse taken af en legt deze bij afdelingen en individuen neer. Zij krijgen meer bevoegdheden om beslissingen te maken. 

Groeipijn: beheerscrisis

In de delegatiefase komen twee stromingen bij elkaar: structuren en delegeren. Managers kunnen de neiging hebben om zich vast te bijten op het controleren van werk. Het liefst doen ze alles zelf. Daarbij verliezen ze de belangen van het personeel uit het oog. Om uit deze beheerscrisis te komen, moeten managers een balans vinden tussen controleren en het uit handen geven van verantwoordelijkheden. Zij kunnen zich beter gaan richten op de organisatiebelangen door helicopterview te gebruiken. 

 

Groeifase 4: de standaardisatiefase van een bedrijf

Halverwege het groeiproces belandt een bedrijf in de vierde groeifase: de standaardisatiefase. Hierin ligt de focus op het verbeteren van de interne coördinatie. In deze fase worden er nieuwe procedures en een nieuw beleid geïntroduceerd. De organisatie kan zo blijven groeien. 

Groeipijn: bureaucratiecrisis

Het introduceren van nieuwe procedures en beleidsvormen brengt een risico met zich mee: de wens om de controle te houden kan omslaan in bureaucratie. Om dat te voorkomen trekken veel bedrijven in deze groeifase nieuwe teamleiders en managers aan. Zij krijgen bij de uitvoer van hun taken meer anatomie en dragen veranderingen uit naar de rest van het bedrijf. Ze houden voor ogen waar de organisatie naartoe wil. Daarnaast moet de flexibiliteit omhoog: zowel van marktstrategieën als het personeel. 

 

Groeifase 5: de samenwerkingsfase van een bedrijf

In de voorgaande groeifase heeft het bedrijf veel veranderingen doorgemaakt. In de vijfde fase – de samenwerkingsfase – ligt er meer nadruk op het versterken van de interne samenwerking. De nieuwe systemen en procedures worden meer losgelaten, waardoor er ruimte ontstaat voor spontaniteit en flexibiliteit. In plaats van formele controle – zoals incheckmomenten – wordt er vooral beroep gedaan op sociale controle en zelfdiscipline. 

Groeipijn: overlegcrisis

Door efficiënt samen te werken, maakt uw organisatie optimaal gebruik van de kennis die het in huis heeft. U loopt echter het risico dat u doorschiet: veel bedrijven belanden in deze groeifase namelijk in een zogenoemde ‘vergadercultuur’. Er wordt ontzettend veel overlegd, maar de productie blijf achter. Ook verliest de organisatie haar toezicht en controle, waardoor er eilandjes ontstaan. Greiner draagt daar de volgende oplossing voor aan: ga nieuwe samenwerkingen aan – buiten de deur! 

 

Groeifase 6: de alliantiefase van een bedrijf

De laatste groeifase van een bedrijf wordt door Greiner omschreven als de alliantiefase. Organisaties moeten extern op zoek naar nieuwe kansen, omdat ze als zelfstandig bedrijf ‘uitgegroeid’ zijn. Ze gaan met andere bedrijven allianties en samenwerkingsverbanden aan. Er kan ook sprake zijn van een fusie, een overname of outsourcing. Bij iedere potentiële samenwerking wordt er gekeken naar wat een partner kan bijdragen aan de doelstellingen van het oorspronkelijke bedrijf. 

Groeipijn: identiteitscrisis

Samenwerkingsverbanden. Fusies. Overnames. Door allianties aan te gaan maakt een bedrijf in deze groeifase veel veranderingen door. Hierbij kan zijn identiteit uit het oog verloren worden. Tijdens zo’n identiteitscrisis is het verstandig om terug te grijpen op de oorspronkelijke visie of opnieuw na te denken over de bedrijfsmissie.  

Groeien uw verzekeringen mee? 

Een florerende organisatie; dat ziet u als ondernemer natuurlijk het liefst. De verschillende groeifasen van uw bedrijf brengen ook nieuwe risico’s met hun mee. Zo kan de kans op verzuim of bedrijfsschade toenemen. Gelukkig kunt u zich tegen deze risico’s verzekeren. Veel ondernemers sluiten – bij de groei van hun bedrijf – de volgende producten af: 

• Bedrijfsschadeverzekering
• Bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering
• Inventaris- en goederenverzekering
• Verzuimverzekering

Of uw bedrijf nu nog in de pioniersfase of de alliantiefase zit: het is bij iedere groeifase verstandig om na te gaan welke verzekeringen u nodig heeft. Dit hoeft u niet alleen te doen: maak gebruik van onze gratis risicoscan of vraag een adviesgesprek bij ons aan. Onze verzekeringsadviseurs denken graag met u mee.